Enjeksiyon Yolları Nelerdir ?

 Enjeksiyon Yolları (Parenteral yol)

İlaçların injeksiyonla kullanılmasına parenteral uygulama da denilmektedir. Bu uygulama intramüsküler, intravenöz, kemikiliği ve intratekal (medülla spinalisin subaraknoid aralığı) yolları kapsar. Bu yolların kendilerine özgü yararları ve zorlukları olmasına karşın birçok ortak özellikleri de vardır. Bunlar:

Paranteral uygulamada ağız yolundan daha hızlı cevap alınır. Kusma ya da bilinç bozukluğu nedeniyle ağız yolunun kullanılamadığı durumlarda da geçerlidir.

Paranteral yoldan ilaç  uygulamanın sakıncaları: Hızlı emilim nedeniyle beklenmeyen ilaç reaksiyonları görülür. Aşırı doz kazalarında müdahale için zaman kalmaz. Paranteral uygulama steril ilaç şekillerini, aseptik işlemleri gerektirir. Enjeksiyonlar ağrı yapabilir, pahalı olabilir, hastanın kendi kendine ilaç kullanımına imkan vermez.

Deri altı yolu (subkutan yol): Sulu çözelti şeklindeki ilaçlar bu bölgeye injekte edilir.

Emilim hızlıdır. Enjeksiyon bölgesine masaj ve ısı uygulaması emilimi hızlandırırken; lokal soğuma ve ilaç çözeltisine damar buzücü madde konulmasıyla injeksiyon bölgesindeki dolaşım yavaşlatılarak emilim hızı düşürülebilir. Tahriş edici ilaçlar ağrı ve nekroza neden olacakları için deri altına uygulanmazlar.

İntramüsküler yol (İ.M.): İlaçın sulu çözeltiler şeklinde iskelet kası içine injekte edilmesidir. Emilim oldukça hızlıdır. Sulu veya yağlı süspansiyonlar ve yavaşeriyen tuzlar gibi ilaçların depo şekillerinin injeksiyonunda kul¬lanılır.

İntravenöz yol (İ.V.): ilaçların doğrudan kan dolaşımına injekte edil¬mesidir. İlaç emilimi ile ilgili her türlü sorunu ortadan kaldırır. Bu yolla ilaç etki bölgesine hızla ulaşır. Uygulamanın üstünlükleri : Acil durumlarda ilacın hızlı etkisi sağlanır. ilaçın veriliş hızı istenildiği şekilde ayarlanabildiği için farmakolojik etkiyi sürekli kontrol edilebilme olanağı vardır. İlaç dozu çok kesin olarak belirlenebilir.

Büyük hacimdeki çözeltiler uzun bir süre içinde verilebilir. İritan, hipertonik, asidik ve alkali çözeltiler (yavaş verilerek damar içi sıvı kitlesi ile sulandırılmış olacaklarından) bu yolla uygulanabilir. Bu çözeltilerin yen çevresindeki dokulara kaçırılmaması gerekir. intravenöz uygulamada farrmakolojik etki hızla gelişir. Bu özelliği nedeniyle en tehlikeli ilaç uygulama yoludur. Verilen ilaç ne geri alınabilir ne de etkisi yavaşlatılabilir. Güvenilir bır dozun hızlı verilmesi halinde ilacın etkili olduğu bölgelerde yüksek ilaç konsantrasyonu toksik etkilere neden olabilir. Aşırı bir doz ise öldürücü etki yapabilir.