Otonom Sinir Sistemi İlaç Türleri

OTONOM SİNİR SİSTEMİ İLAÇLARININ SINIFLANDIRILMASI

Otonom sinir sistemi, istek dışı çalışan organların fonksiyonlarını düzenleyen sinir sistemidir. Otonom sinir sisteminin santral ve bölümleri vardır. Otonom sinir sistemi anatomi ve fizyoloji bakımından sempatik sinir sistemi ve parasempatik sinir sistemi adı verilen iki bölümden oluşur.

Sempatik ve parasempatik sinir sistemi istek dışı çalışır. Parasempatik sinir sistemi daha çok normal fizyolojik koşullarda vücut fonksiyonların düzenlenmesinden sorumludur.    .

Sempatik sinir sistemi ise çeşitli çevre streslerine karşı organizmanı tepkilerini idare eder.

Otonom sinir sistemi ilaçları, parasempatomimetik (Kolinerjik) ilaçlar, antikolinesteraz ilaçlar, parasempatolitik ilaçlar (Antimuskarinik ilaçlar), sempatomimetik (Adrenerjik ilaçlar), sempatolitik ilaçlar, nikotin ve gangliyonları stimule eden diğer ilaçlar olarak sınıflandırılmışlardır.

1) Parasempatomimetik (Muskarinik) İlaçlar

Parasempatomimetik ilaçlar kimyasal yapılarına göre ikiye ayrılırlar.

Bunlar:

AsetiIkolin ve diğer kolin esterleri, parasempatomimetik alkoloidler ve sentetik benzerleridir. Betanekol, karbakol, metakolin kolin esterlerine örnektir. Parasempatomimetik etki gösteren alkaloidlere örnek ilaçlar aseklidin ve pilokarpindir.

2. Antikolinesteraz (Anticlıolines Terases) ilaçlar

Antikolinesteraz ilaçlar tedavide ve haşerelerle mücadelede insektisit olarak kullanılır. Antikolinesteraz ilaçlar geçici ve kalıcı etkiye sahip olmak üzere iki grupta incelenir. Bunlardan fizostigmin, neostigmin, edrofonyurq klorid, mestinon, ambenonyum geçici etkiye; diizopropil fluorofosfat, tetraetilpirofosfat, ekotiyofat, iyodid ve paraokson kalıcı etkiye sahip antikolinesteraz ilaçlardır.            .

3. Parasempatolitik İlaçlar (Antimuskarinik İlaçlar)

Antikolinerjik (parasempatolitik) ilaçlar parasempatik ve sempatik sinir sistemini etkilerler. Organ ve dokuların reseptörlerindeki sinir uçlarından salınan asetilkolinin etkisine, kolinerjik blokaj yaparak karşı Güvenilir etkisi ile bu amaçla kullanılan en iyi ilaç atropin ve skopolamindir.

4. Sempatomimetik (Adrenerjik) İlaçlar

Adrenalin, sempatol, efedrin, efetonin ve efedralin vb. ilaçlar periferik vazokontrüksiyon yapan ilaçlardır.

 5. Sempatolitik (Sympatlıolytics) İlaçlar

6. Nikotin ve Gangliyonları Stimüle Eden Diğer İlaçlar

Otonom Sinir Sistemi İlaçların Özellikleri

OTONOM SİNİR SİTEMİ İLAÇLARININ FARMAKOLOJİK ÖZELLİKLERİ

OTONOM SİNİR SİTEMİ , istek dışı çalışan efektör organların fonksiyonlarını düzenleyen sinir sistemidir. Otonom sinir sistemini etkileyen ilaçlar

 Parasempatomimetik ilaçlar, antikolinesteraz ilaçlar, parasempatolitik (antimuskarinik) ilaçlar, sempatomimetik (adrenerjik) ilaçlar, sempatolitik ilaçlar, nikotin ve gangliyon stimule eden diğer ilaçlar olarak sınıflandırılırlar.

Parasempatomimetik ilaçlar: Sinir blokajı ile antagonist etki yaparlar. Bu grupta: Betanekol, karbakol, metakolin, aseklidin ve pilokarbin adlı ilaçlar vardır.     

Antikolinesteraz ilaçlar, kolinesteraz enziminin etkisini ortadan kaldıran ilaçlardır. Bunlardan fizostigmin, neostigmin, edrofonyum klorid ve prostigmin bromid geçici etkiye; dizoprofil, fluorofosfat   tetraetil, profosfat, ekotiyofad, iyodid ve paraokson  kalıcı etkiye sahip antıkolinesteraz ilaçlardır.

Parasempatolitik (antıkolinerjik) ilaçlar parasempatik ve sempatik sinir sıstemini etkilerler.Atropin ve skopolamin  bu grubun en iyi ilaçlarıdır.

Semptamomimetik İlaçlar Adrenerjik ilaçlar: Adrenalin, sempatol,efedrin, efetonin, efedralin vb. ilaçlar periferik vazokönstrüksiyon yapan ilaçlardır.

 Sempatolitik ilaçlar: Santral etkili olanları klonidin ve metildopa, periferik

etkili olanları rezerpin, guanetidin, propranolol ve metildopadır. Arteriyel vazodilatatörler, hidralazin, prazosin: minoksidil, diazoksid, periferik etkili olanları papaverin, nilidrin olarak sıralanır. Ergot alkaloidleri alfa adrenerjik reseptör blokaji yapar. En önemli ergot alkaloidi   Ergometrin ve ergotamindir.Nikotin ve gangliyonları Stimüle eden diğer ilaçlar nikotin ve trimetafandır.